Ontbrekende tanden zijn niet alleen een esthetisch probleem; ze verstoren de kauwfunctie, beïnvloeden het spreken en leiden na verloop van tijd tot botverlies in de kaak.
De meest duurzame en natuurlijke oplossing voor dit probleem is tegenwoordig dentaal implantaat behandeling.
Voor veel patiënten is de meest prangende vraag echter:
Hoe wordt een implantaat geplaatst, is het pijnlijk en hoe lang duurt het herstelproces?
Onderzoek en Planning
De belangrijkste stap voor een succesvol resultaat
Het succes van implantaatbehandelingen hangt meer af van een juiste planning dan van de chirurgische uitvoering.
Deze fase omvat een gepersonaliseerde analyse voor elke patiënt.
Klinische Evaluatie
De tandarts onderzoekt eerst de mond grondig.
Het aantal ontbrekende tanden, de staat van de omliggende tanden, de gezondheid van het tandvlees en de kaakstructuur worden geobserveerd.
Daarnaast worden ook de beet (occlusie) en de kauwkrachten geanalyseerd.
Het doel is dat het implantaat natuurlijk integreert in de mondfunctie, net als een echte tand.
Beeldvorming en Metingen
Röntgenfoto’s en 3D-dentale tomografie (CBCT) worden gebruikt om de hoogte, breedte en dichtheid van het bot te bepalen.
Deze gegevens worden digitaal geanalyseerd om de ideale positie en hoek van het implantaat te plannen.
Moderne klinieken gebruiken “digitale implantaatplanningssoftware” waardoor de foutmarge vrijwel nul is.
Algemene Gezondheid en Risicoanalyse
Voorafgaand aan de behandeling wordt de systemische gezondheid van de patiënt geëvalueerd.
Factoren zoals diabetes, hoge bloeddruk, hartproblemen, botverlies of roken worden geanalyseerd.
Indien nodig wordt overleg gepleegd met een internist.
Het doel is dat het implantaat volledig compatibel met het lichaam wordt geplaatst.
Chirurgische Voorbereiding en Anesthesie
Voorbereiding voor een pijnloze en veilige ervaring
Implantaatchirurgie wordt uitgevoerd onder lokale verdoving, zodat de patiënt tijdens de ingreep geen pijn voelt.
De arts informeert de patiënt vooraf uitgebreid en zorgt voor een ontspannen gevoel.
Steriele Chirurgische Omgeving
Implantaatoperaties worden uitgevoerd in speciale steriele operatiekamers.
Alle instrumenten worden gesteriliseerd in een autoclaaf en het chirurgische gebied wordt gereinigd met antiseptische oplossingen.
Hierdoor wordt het infectierisico tot een minimum beperkt.
Type Verdoving
Meestal wordt lokale verdoving toegepast. Bij meerdere implantaten of hoge angst kan sedatie of lichte algehele anesthesie worden gebruikt.
Dit verhoogt het comfort, vooral bij All-on-4 en All-on-6 volledige kaak implantaat systemen.
Plaatsing van het Implantaat in het Kaakbot
Het belangrijkste punt van de chirurgische procedure
Na de planning wordt het implantaat geplaatst.
De procedure duurt meestal 20–40 minuten en is volledig pijnloos.
Openen van het Tandvlees (Flap)
Het tandvlees wordt met een kleine incisie geopend om het onderliggende kaakbot zichtbaar te maken.
Voorbereiding van de Botruimte
De tandarts maakt een ruimte in het bot met speciale frezen die passen bij de diameter van het implantaat.
Deze stap wordt nauwkeurig uitgevoerd, aangezien de hoek van het implantaat de kauwkrachten beïnvloedt.
Sommige klinieken gebruiken een chirurgische gids (surgical guide) voor exacte digitale plaatsing.
Plaatsing van het Implantaat
Het schroefvormige implantaat van titanium wordt in de voorbereide ruimte geplaatst.
Titanium is volledig biocompatibel en wordt door het lichaam niet afgestoten.
Na plaatsing wordt een tijdelijke kap aangebracht en het tandvlees gehecht.
De eerste 24 uur na de operatie
De patiënt rust kort in de kliniek.
De arts schrijft pijnstillers en antibiotica voor.
Meestal kan de patiënt dezelfde dag naar huis en zachte voeding gebruiken.
Osseointegratie (Herstel) Proces
Periode waarin het implantaat in het bot vastgroeit
Tijdens deze fase hechten botcellen zich aan het titanium oppervlak en vormen nieuw botweefsel.
Deze biologische verbinding wordt osseointegratie genoemd.
Duur en Fasen
Onderkaak: gemiddeld 2–3 maanden
Bovenkaak: 3–5 maanden
Bij patiënten met lage botdichtheid kan dit iets langer duren.
Wat gebeurt er in deze periode?
- Hechtingen worden binnen 1 week verwijderd.
- Een tijdelijke prothese kan worden geplaatst om esthetische zorgen te voorkomen.
- De arts kan periodiek röntgenfoto’s maken om het herstel te controleren.
Belang van Osseointegratie
Deze fase bepaalt de duurzaamheid en stevigheid van het implantaat.
Succesvolle osseointegratie zorgt ervoor dat het implantaat net zo sterk is als een natuurlijke wortel.
Abutment en Afdrukfase
Verbinding van het implantaat met de tand
Wanneer het implantaat volledig is ingegroeid, wordt een verbindingsstuk, de “abutment“, geplaatst.
Dit onderdeel verbindt de prothetische tand met het implantaat.
Tweede Chirurgische Procedure
Het tandvlees wordt licht geopend en de tijdelijke kap wordt verwijderd.
De abutment wordt vastgeschroefd en het tandvlees krijgt enkele dagen de tijd om een natuurlijke vorm te ontwikkelen.
Afdruk nemen
De tandarts neemt een afdruk op basis van vorm, kleur en de harmonie met de aangrenzende tanden.
Deze afdruk wordt naar het laboratorium gestuurd, waar een persoonlijke porseleinen of zirkonium tand wordt vervaardigd.
Het laboratoriumproces duurt gemiddeld 5–7 dagen.
Plaatsing van de Prothetische Tand
Visuele en functionele voltooiing van de behandeling
De vervaardigde tand wordt op de abutment geplaatst met een speciale verbinding.
De kleur wordt aangepast zodat de tand volledig overeenkomt met de rest van het gebit.
Soorten Protheses
- Enkel tand implantaat: voor het vervangen van één ontbrekende tand.
- Brugtype implantaat: bij meerdere naast elkaar ontbrekende tanden.
- All-on-4 / All-on-6 systemen: geavanceerde systemen voor het vervangen van alle tanden met vaste protheses.
Laatste controles
Na plaatsing controleert de tandarts:
- De kauwbalans,
- De aanpassing van het tandvlees,
- Eventuele kleine aanpassingen.
Na deze fase herwint de patiënt natuurlijk kauw- en spraakvermogen.
Nazorg van Implantaten
De sleutel tot langdurig gebruik
Implantaten zijn duurzaam, maar regelmatig onderhoud is essentieel.
Dagelijkse mondhygiëne
- Twee keer per dag tanden poetsen.
- Gebruik tandzijde of interdentale borsteltjes.
- Gebruik mondspoeling om bacteriële ophoping te voorkomen.
Voedingsgewoonten
Vermijd in de eerste week harde en hete voedingsmiddelen.
Na volledig herstel kan alle voeding veilig worden geconsumeerd.
Regelmatige tandartscontroles
Halfjaarlijkse röntgencontrole van het implantaat voorkomt vroegtijdig ontsteking of botverlies.
Mogelijke Complicaties en Risicobeheer
Net als bij elke chirurgische ingreep kunnen er ook bij implantaten risico’s optreden:
- Infectie: kan optreden bij onvoldoende hygiëne.
- Implantaatfalen: als osseointegratie niet volledig plaatsvindt, kan het implantaat losraken.
- Zenuwschade of sinusperforatie: kan voorkomen bij slechte planning, maar moderne tomografie minimaliseert dit risico.
Deze situaties kunnen bij tijdige detectie door een specialist eenvoudig worden behandeld.
Veelgestelde Vragen
Is een implantaatplaatsing pijnlijk?
Nee, de procedure wordt uitgevoerd onder lokale verdoving, waardoor er geen pijn wordt gevoeld.
De arts verdovt het gebied en de patiënt ondergaat de operatie comfortabel.
Kan iedereen een implantaat krijgen?
Iedereen met een goede algemene gezondheid, volledig ontwikkelde kaak en gezond tandvlees kan een implantaat krijgen.
Bij sommige gevallen is zorgvuldige evaluatie nodig:
- Ongecontroleerde diabetes (slechte bloedsuikercontrole vertraagt genezing),
- Ernstig botverlies,
- Intensief roken,
- Gebruik van immuunonderdrukkende medicijnen (bijv. langdurig corticosteroïden),
- Radiotherapie in het kaakgebied.
In dergelijke gevallen voert de arts de nodige onderzoeken uit en creëert indien nodig een geschikt implantaatbed met botversterking (bottransplantatie, sinuslift).
Met goede planning is de meerderheid van de patiënten geschikt voor implantaatbehandeling.
Hoe lang duurt een implantaatbehandeling?
De duur hangt af van de botstructuur en het behandelplan.
Voor een enkel implantaat is dit meestal 2–4 maanden, voor meerdere implantaten of bijkomende chirurgie 4–6 maanden.
Hoe duurzaam zijn implantaten?
Implantaten kunnen levenslang meegaan met goede zorg en regelmatige controles.
Moderne implantaten zijn gemaakt van %99 titanium of zirkonium en volledig biocompatibel.
Factoren die de levensduur bepalen:
- Regelmatige mondhygiëne (poetsen, tandzijde, interdentale borsteltjes),
- Halfjaarlijkse tandartscontroles,
- Beheersing van tandenknarsen (bruxisme),
- Beperking van roken.
Langdurige studies tonen een succespercentage van 95–98% na meer dan 10 jaar.
Beïnvloedt roken het succes van implantaten?
Ja, roken kan het succes aanzienlijk verminderen.
Roken:
- Vermindert de bloedtoevoer naar het tandvlees,
- Vertraagt wondgenezing,
- Verstoort de bot- en weefselintegratie,
- Verhoogt op lange termijn het risico op peri-implantitis (ontsteking rondom het implantaat).
Artsen adviseren doorgaans:
- Minimaal 1 week voor de operatie te stoppen met roken,
- Minimaal 2 weken na de operatie niet te roken.
Bij volledig stoppen met roken neemt het langdurige succes van implantaten aanzienlijk toe.
