İmplant tedavisi düşünen hastaların en çok merak ettiği konulardan biri, bu yapay diş köklerinin çene kemiği üzerinde olumsuz bir etki oluşturup oluşturmayacağıdır. “İmplant kemik erimesine yol açar mı?” ya da “Çene kemiğime zarar verir mi?” soruları oldukça yaygındır. Bu yazıda, bilimsel veriler eşliğinde bu konuyu açıklıyor, kemik sağlığını korumak adına nelere dikkat edilmesi gerektiğini sade ve anlaşılır bir dille ele alıyoruz.
Diş İmplantı Kemik Erimesine Neden Olur mu?
Hayır, doğru yapıldığında implant tedavisi çene kemiğine zarar vermez, aksine kemiği destekler.
Dişler çekildikten sonra çene kemiği, doğal diş kökü tarafından sağlanan mekanik uyarıyı kaybeder. Bu uyarı, kemik hücrelerinin canlı kalmasını sağlar. Uyaran olmadığında zamanla kemik rezorpsiyonu (kemik erimesi) gelişebilir. Bu durum özellikle uzun süre dişsiz kalan bireylerde belirginleşir.
İmplantlar, kemiğe entegre olarak bu mekanik yükü yeniden sağlar. Tıpkı doğal diş kökü gibi çiğneme kuvvetlerini kemiğe iletir ve bu da kemik dokusunu uyararak koruyucu bir etki oluşturur. Ancak bu olumlu etkinin gerçekleşebilmesi için:
- Cerrahi işlemin doğru planlanması,
- Uygun implant sisteminin seçilmesi,
- Hastanın ağız bakımına dikkat etmesi şarttır.
Önerilen içerik: Diş Çekilir Çekilmez İmplant Yapılır Mı?
Hangi Durumlarda İmplant Kemik Kaybına Yol Açabilir?
Doğru uygulandığında implantlar kemiği destekler; ancak bazı durumlarda implant çevresindeki kemikte erime meydana gelebilir. Bu duruma peri-implant kemik rezorpsiyonu denir.
Başlıca nedenler şunlardır:
- İmplantın yanlış açıyla veya hatalı konumda yerleştirilmesi,
- Yetersiz kemik hacmine rağmen implant uygulanması,
- Ağız hijyeninin yeterince sağlanamaması,
- Peri-implantitis gelişmesi (aşağıda açıklanacak),
- Sigara kullanımı,
- Kontrolsüz sistemik hastalıklar (ör. şeker hastalığı),
- Düzenli hekim kontrollerinin aksatılması
Tüm bu faktörler, implant çevresindeki dokuların iltihaplanmasına ve zamanla kemiğin erimesine neden olabilir.
Peri-implantitis Nedir? Neden Önemlidir?
Peri-implantitis, implant çevresindeki diş eti ve kemik dokusunun iltihaplanması durumudur. Bu tablo başlangıçta sadece diş etini etkileyen peri-implant mukozitis ile başlar. Müdahale edilmezse, zamanla kemiğe ilerler.
Belirtileri:
- Diş eti kanaması,
- İmplant çevresinde kızarıklık, şişlik,
- İmplantın görünür hale gelmesi (çekilmiş dişi eti),
- Hareketlilik hissi (ileri aşamada).
Bu durum tedavi edilmezse implantın kaybıyla sonuçlanabilir. O nedenle:
- Düzenli diş hekimi kontrolleri,
- Profesyonel temizlik,
- Evde doğru ağız bakımı hayati önemdedir.
Hatalı İmplant Uygulamaları Çene Kemiğine Nasıl Zarar Verir?
İmplant tedavisi ciddi bir cerrahi işlemdir ve deneyimli ellerde yapılmadığında hem implantın hem de çevre kemiğin zarar görmesi olasıdır.
Olası komplikasyonlar:
- Anatomik yapılara zarar: Örneğin alt çenede sinir, üst çenede sinüs zarı hasar görebilir.
- Kemiğe yeterince tutunmayan implant: Desteksiz kalan implant hareket edebilir, bu da kemik kaybına yol açar.
- Kalıcı kemik defekti: Başarısız implant çıkarıldığında bölgede geniş bir kemik kaybı oluşabilir.
- Daha büyük greft ihtiyacı: Sonraki uygulamalar için kemik takviyesi gerekebilir.
Bu nedenle implant cerrahisinin mutlaka çene cerrahisi veya implantoloji konusunda deneyimli bir diş hekimi tarafından yapılması gerekir.
Kimlerde Kemik Kaybı Riski Daha Yüksektir?
Bazı bireylerde kemik kaybı riski daha fazladır ve bu hastalarda implant öncesi özel önlemler alınması gerekir.
Risk grupları:
- Uzun süre dişsiz kalmış bireyler,
- Yaşlı hastalar (özellikle osteoporoz riski taşıyanlar – kemik yoğunluğu azalan kişiler),
- Diş sıkma / gıcırdatma (bruksizm) problemi olanlar,
- D vitamini, kalsiyum eksikliği olanlar,
- Sigara içenler,
- Diş eti hastalığı (periodontal hastalık) geçmişi olanlar,
- Hormonal dengesizlik yaşayan bireyler (ör. menopoz, tiroid hastalıkları),
- Radyoterapi öyküsü olan hastalar.
Bu bireylerde genellikle kemik grefti (kemik takviyesi) gibi destekleyici işlemler yapılmadan doğrudan implant uygulanmamalıdır.
Kemik Grefti Nedir? Ne Zaman Gerekir?
Kemik grefti, çene kemiği yetersiz olduğunda bölgeyi yeniden yapılandırmak için uygulanan biyolojik veya sentetik dolgu işlemidir. Greftleme, implantın sağlıklı bir zemine yerleştirilmesini sağlar.
Kemik Grefti Hangi Durumlarda Yapılır?
- Kemik yüksekliği veya kalınlığı yetersizse,
- Sinüs boşluğu fazla genişlemişse (özellikle üst çenede),
- Ön bölgede estetik açıdan hacim gerekiyorsa,
- Geçmişte şiddetli kemik erimesi yaşanmışsa.
Kemik Grefti Türleri Nelerdir?
Kemik greftleri, kaybedilen kemik dokusunu desteklemek için kullanılır. Çeşitlerine göre biyolojik özellikleri değişir:
| Greft Türü | Açıklama |
|---|---|
| Otogreft | Hastanın kendi vücudundan (çene ucu, kalça gibi) alınan kemik. Canlı hücre içerdiği için en biyolojik ve kemik üretme kapasitesi en yüksek olan grefttir. |
| Allogreft | Kadavra donörlerinden elde edilen insan kaynaklı greft. Özel işlemlerle sterilize edilir. |
| Ksenogreft | Hayvan (genellikle sığır) kaynaklı greft materyali. Kemiğe hacim kazandırır ama canlı hücre içermez. |
| Alloplastik greft | Tamamen sentetik, laboratuvarda üretilen materyaller. Enfeksiyon riski düşüktür, kolay şekillendirir. |
Hangi greftin kullanılacağı hastanın ihtiyaçlarına ve hekimin tercihine göre belirlenir.
Önerilen içerik: Çene Kemiği Erimesinde Kemik Tozu Tedavisi
Başarılı Bir İmplant Tedavisi İçin Nelere Dikkat Edilmeli?
İmplant başarısı yalnızca implantın takılmasıyla sınırlı değildir. Planlama, uygulama ve bakım süreci bir bütündür.
Dikkat edilmesi gerekenler:
- CBCT (konik ışınlı bilgisayarlı tomografi) ile detaylı görüntüleme yapılmalı. Bu cihaz, çene kemiğini 3 boyutlu göstererek implant yerleştirilecek alanı en doğru şekilde analiz etmemizi sağlar.
- Kemik kalitesi, D1–D4 sınıflamasına göre değerlendirilmelidir:
- D1: Yoğun sert kemik (mükemmel tutunma sağlar),
- D4: Süngerimsi, gevşek yapıdaki kemik (destek zayıf),
- Hastanın genel sağlık durumu göz önünde bulundurulmalı,
- Cerrahi steriliteye titizlikle uyulmalı,
- Aşırı ısı, baskı veya travmadan kaçınılmalı,
- Sigara ve alkol tüketimi sınırlandırılmalı,
- Hastaya özel implant planlaması yapılmalı,
- Uzun dönem takip ve bakım programı oluşturulmalı.
İmplant Tedavisi Kemik Kaybına Neden Olur mu?
Hayır, doğru şekilde planlanan ve uygulanan implant tedavisi, kemik kaybına yol açmaz. Aksine, diş kökü gibi davranarak çene kemiğini uyarır ve kemik kaybını yavaşlatır. Ancak hijyen eksikliği, peri-implantitis gelişimi, hatalı cerrahi uygulamalar gibi riskler göz ardı edilirse implant çevresinde kemik erimesi gelişebilir.
Sağlıklı ve uzun ömürlü bir implant için:
- İşlem, alanında uzman bir cerrah tarafından planlanmalı,
- Gerekiyorsa kemik grefti gibi ön hazırlıklar yapılmalı,
- Hasta, ağız bakımına dikkat etmeli,
- Düzenli hekim kontrolleri ihmal edilmemelidir.
Kaynakça
- Peri-implantitis nedir? Lindhe J, Meyle J. (2008). Peri-implant diseases: Consensus Report of the Sixth European Workshop on Periodontology.Journal of Clinical Periodontology, 35(s8), 282–285.
- İmplantlar kemiği nasıl uyarır? Albrektsson T, Brånemark PI, Hansson HA, Lindström J. (1981). Osseointegrated titanium implants: Requirements for ensuring a long-lasting, direct bone-to-implant anchorage in man.Acta Orthopaedica Scandinavica, 52(2), 155–170.
Kemik greftleri ve başarı oranlarıJensen SS, Terheyden H. (2009). Bone augmentation procedures in localized defects in the alveolar ridge: clinical results with different bone grafts and bone-substitute materials. International Journal of Oral and Maxillofacial Implants, 24 Suppl, 218–236.
